KNVI biedt multidisciplinaire Engelstalige publicaties aan voor gratis download en verspreiding

Deel I: Kunstmatige intelligentie

Op een enkele criticaster na, luidt de algemene teneur dat AI een enorm potentieel heeft om ons leven te verbeteren. Vaak wordt gewezen naar ongekende resultaten bij medisch onderzoek, het voorkomen van financiële crises en bijvoorbeeld de zelfrijdende auto, die zowel verkeersveiligheid als doorstroming kan verbeteren. Die mogelijkheid doet zich voor omdat intelligente systemen hun omgeving kunnen analyseren en vervolgens in zekere mate zelfstandig actie ondernemen om specifieke doelstellingen te verwezenlijken, zoals de Europese Commissie AI breed omschrijft. Dat aspect vormt dan ook de crux: de inzet van zelflerende informatietechniek als hulpmiddel of middel voor automatische besluitvorming.

Daarmee wordt meteen de keerzijde duidelijk. In Nederland maken burgers zich zorgen omtrent discriminatie en privacy-inbreuken, maar ook dat onjuiste gegevens tot onjuiste beslissingen leiden en dat door AI-systemen genomen beslissingen algemeen moeilijk zijn terug te draaien. Deze angst lijkt gegrond. Er dreigt een gevaar voor de democratie, de rechtstaat en onze vrijheden én het mogelijke onomkeerbare karakter van de gevolgen die de slimme technologie teweeg kan brengen. Goed beschouwd zitten internationale gremia, waaronder OECD, G20 en Europese Commissie, op eenzelfde lijn. Kunstmatige intelligentie vraagt om een rem. Gelijk het heersende sentiment over ‘de stille kracht van AI’ (de verbetering van ons welzijn), bevatten de — concepten voor — ethische en juridische normenkaders voor human-centred AI een complementaire rode draad: de borging van ons welzijn.

AI is bij uitstek een onderwerp dat een brede, multidisciplinaire benaderingswijze vereist. Het is immers zaak de talloze vraagstukken en uitdagingen die verband houden met — de toepassing van — AI in onze samenleving, niet alleen vanuit technisch of juridisch perspectief te benaderen. Ook onderwijs, digital skills en bijvoorbeeld governance-vraagstukken spelen een belangrijke rol en zullen zelfs bepalend zijn voor de verdere introductie van AI in onze wereld.

DOWNLOAD HIER MULTIDISCIPLINARY ASPECTS OF ARTIFICIAL INTELLIGENCE

Deel II: Blockchain

De zoveelste digitale hype is blockchain, die naar verluidt als ultieme ‘ontwrichter’ de samenleving opnieuw zal veranderen. Het gaat om de belangrijkste vinding na het World Wide Web van internet. Blockchain betreft een verzamelnaam voor digitale databanken, die gedistribueerd, mathematisch-beveiligd en chronologisch van aard zijn. In theorie heeft de techniek het vermogen een breed probleem te slechten: een tekort aan vertrouwen in digitale systemen. Tegelijkertijd kan een blockchain — en passant of, vaker, met voorbedachtheid — nieuwe bedrijfs- en procesmodellen initiëren, omdat zij een andere wijze van organiseren ontsluit, dankzij het onveranderbaar registreren van herleidbare gegevens zonder de tussenkomst van een trusted third party. Dat maakt bank, notaris of overheidsorganisatie, zoals het Kadaster, overbodig. Bestaande toepassingen lopen uiteen van cryptovaluta’s als betaalmiddel tot het vastleggen van transacties in toeleveringstekens. Transparanter, veiliger en meer efficiënt.

Maar de rijen sluiten zich niet. Toch lijken pragmatici zich niet tegen de blockchain-technologie als zodanig te keren. Zij willen eerst zien en dan pas geloven dat blockchain een heuse game changer is, zoals eerder Internet, smartphones en cloud computing dat bleken te zijn. Goed beschouwd houdt vrijwel iedereen — ondernemer en politicus — de deur open voor de potentie van deze techniek; inclusief minister Hoekstra (Financiën), die tegelijkertijd cryptovaluta’s binnen een ‘passend’ internationaal regelgevend kader wil brengen om het oneigenlijk gebruik tegen te gaan. Terwijl De Nederlandsche Bank niet als geld beschouwt, heeft Schiphol als eerste Europese luchthaven een geldautomaat geplaatst, zodat passagiers hun resterende euro’s kunnen wisselen voor bitcoins of etherium, en vice versa.

Wat dit boek bijzonder maakt en onderscheidt van andere publicaties over blockchain, is de multidisciplinaire — maatschappelijke, technische en juridische — benadering. Blockchain is bij uitstek een onderwerp dat een dergelijke, brede benaderingswijze vereist. Niet alleen liggen er talloze vraagstukken en uitdagingen op het gebied van techniek, maatschappij en wet- en regelgeving. Ook kennis-, vaardigheids- en gedragscompetenties (digitale skills) vragen om een gerichte aanpak en praktische oplossingen om blockchain-technologie een reële kans te bieden om de baanbrekende rol te laten vervullen, die velen voor ogen hebben.

Met deze bundel kunnen degene die al met blockchain bezig zijn of overwegen de technologie voor hun organisatie in te zetten, voordeel doen. Daarnaast biedt het werk achtergronden en aanknopingspunten voor politici, die met beleidsvragen in dit domein worden geconfronteerd.

DOWNLOAD HIER VANDUUREN DEPOUS MULTIDISCIPLINAIRY ASPECTS OF BLOCKCHAIN 2019