* Discussie - Discussiëren met andere leden over iets in deze nieuwsbrief? Dat kan hier op Discord. Vragen stellen aan andere KNVI-leden? Hier op Discord. Nog geen KNVI Discord-account? Meld je aan via deze link en gebruik er je eigen naam ('Voornaam Achternaam' in 'Bijnaam', via instellingen -> Profielen, Serverprofielen, Bijnaam).
* Reageren op deze nieuwsbrief? Stuur me een email, of reageer in '#actueel' op Discord.
- Ron Onrust, samensteller IT-Infra Nieuwsbrief 

De Europese Ruimtevaartorganisatie (ESA) heeft een contract van 10,6 miljard euro getekend voor het bouwen van de IRIS2-constellatie, een satellietennetwerk dat het moet opnemen tegen Starlink. De eerste lancering wordt verwacht in 2029. IRIS2, wat staat voor Resilience, Interconnectivity and Security by Satellite, bestaat ​​uit bijna 300 satellieten die worden gelanceerd door Europese raketten. Het is gebouwd bovenop twee andere EU-satellietconstellaties, Copernicus en Galileo, respectievelijk het grootste aardobservatieprogramma en het meest nauwkeurige GPS-systeem. Hoewel het grootste deel van de capaciteit van de satellieten zal worden gebruikt om commerciële breedbanddiensten te leveren, is een aanzienlijk deel gewijd aan veiligheid en crisismanagement.

De eind oktober aangekondigde zoekmachine van OpenAI, 'ChatGPT Search', die in eerste instantie alleen beschikbaar was voor betalende gebruikers, is er nu voor iedereen, ook voor mensen zonder Plus of Pro abonnement. Het enige wat je wel nodig hebt is een OpenAI-account, en je moet er een browserextensie voor installeren. Doe je dat, dan wordt er gevraagd of je van ChatGPT Search je standaard zoekmachine wilt maken. 

Ingram Micro stopt vanaf begin volgend jaar in veel regio's met de verkoop van producten van Broadcom en VMware. Deze beslissing komt nadat de onderhandelingen tussen de bedrijven spaak zijn gelopen. Volgens Ingram Micro was het niet mogelijk om een overeenkomst te bereiken die zowel klanten als aandeelhouders ten goede zou komen. Voor Broadcom kan dat de nodige consequenties hebben, omdat Ingram Micro een grote distributeur is. Ook de wederverkopers die afhankelijk waren van Ingram Micro hebben er last van, die moeten nu op zoek naar een andere leverancier.

Met de functie 'Audio Overview' van Google's NotebookLM kon je een podcast laten maken van een document. Nu krijgt NotebookLM nog voor het einde van het jaar een upgrade, in de vorm van interactieve Audio Overviews. Hoe dat er uit ziet? Nou, als je de podcast afspeelt in een nieuwe 'Interactieve modus' (BETA), dan kun je op een willekeurig moment op 'Join' klikken en een vraag stellen. De AI-makers van de podcast beantwoorden dan de vraag direct. Google benadrukt dat de functie nog experimenteel is, dat het alleen werkt bij nieuw gegenereerde podcasts en dat hosts ongemakkelijk kunnen pauzeren of fouten kunnen maken bij het beantwoorden van vragen. Behalve deze nieuwe functie, valt gelijk op dat NotebookLM er helemaal nieuw uitziet. De interface is nu verdeeld in drie secties: in 'Studio' staan de Audio Overview podcasts en FAQ's, in 'Chat' kun je vragen stellen over je bronnen en 'Sources' geeft een overzicht van die toegevoegde bronnen. Google grijpt gelijk de gelegenheid aan om ook een nieuw betaald 'NotebookLM Plus' premium-abonnement te introduceren, met meer mogelijkheden. NotebookLM Plus is beschikbaar in Google Workspace en in Google Cloud, en in 2025 in het Google One AI Premium-abonnement.
NotebookLM is het beste voorbeeld van wat AI kan doen buiten de chatbots, juist omdat het werkt met jouw eigen materiaal. Eigenlijk zou iedereen hiermee moeten testen. Ik zit me net te bedenken dat dat uit mijn mond bijzondere woorden zijn. :-) -RO

Cloudflare heeft weer het jaarlijkse rapport over internet trends gepubliceerd, 'The Cloudflare Radar 2024 Year in Review' (hier de ruwe data). Een greep uit de trends die er in staan: het wereldwijde internetverkeer is met 17,2 procent gestegen ten opzichte van het voorgaande jaar, en Google blijft de meest bezochte internetdienst. De Verenigde Staten zijn nog steeds de grootste bron van botverkeer, goed voor meer dan een derde van al het botverkeer wereldwijd. De groei van IPv6-verkeer is afgenomen, met slechts 28,5 procent van het wereldwijde verkeer dat IPv6 gebruikt. Mobiele apparaten zijn intussen goed voor 41,3 procent van het wereldwijde internetverkeer. Bij de webbrowsers is en blijft Google Chrome het meest populair, en bij de zoekmachines domineert Google Search met een marktaandeel van meer dan 88 procent.

Microsoft heeft een nieuw, krachtig AI-model genaamd Phi-4 geïntroduceerd. Belangrijkste punten: Phi-4 is bijzonder goed in het oplossen van wiskundige problemen, het model is kleiner dan veel andere AI-modellen maar presteert beter, Microsoft heeft veel aandacht besteed aan de veiligheid en ethiek van Phi-4 en Phi-4 kan gebruikt worden voor allerlei complexe taken, zoals wetenschappelijk onderzoek en geavanceerd probleemoplossen.

Nu probeert ook Meta te voorkomen dat OpenAI zichzelf verandert in een commercieel bedrijf. Meta stuurde donderdag een brief naar de procureur-generaal van Californië waarin hem werd gevraagd om zich daartegen te verzetten. De handelswijze van OpenAI is volgens Meta gewoon 'verkeerd' en 'kan leiden tot een wildgroei aan soortgelijke startende ondernemingen die in eerste instantie charitatief zijn totdat ze potentieel winstgevend zijn.' Eind november had ook Elon Musk zich in soortgelijke bewoordingen uitgelaten. Musk pleitte ervoor om de vercommercialisering van OpenAI te blokkeren. Meta zegt dat OpenAI miljarden dollars van investeerders heeft kunnen ophalen onder de oorspronkelijke non-profitmissie. OpenAI zou de wet overtreden wanneer het activa die het als liefdadigheidsinstelling heeft opgebouwd, in zou pikken en zou gebruiken voor potentieel enorme privéwinsten.

Een federale rechtbank heeft in de VS het verzoek van TikTok afgewezen voor een tijdelijke pauze van een wet die volgende maand kan leiden tot een verbod op de app. Dit is de uitspraak in het kort geding ('emergency injunction') dat TikTok vorige week had aangespannen. TikTok vroeg om uitstel van de wet, om daarmee tijd te winnen om in beroep te kunnen gaan bij het Hooggerechtshof, of om de mening van president Trump af te wachten, die zich positief over de app had uitgelaten. Maar drie rechters wezen het verzoek van TikTok af als 'ongerechtvaardigd', en tegelijk werden Apple en Google gevraagd zich voor te bereiden op het verwijderen uit de app stores. Nu doet het bedrijf rechtstreeks een beroep op het Hooggerechtshof, in een poging om in ieder geval tijd te winnen, en vraagt aan het hof (officieel) om de wet die op 19 januari 2025 van kracht zou moeten worden, tijdelijk te blokkeren.
Het zou toch wat wezen, TikTok in de VS 'op zwart'. Zo'n 170 miljoen gebruikers, voornamelijk tieners, vrij letterlijk met hun handen in het haar. Mijn voorgevoel zegt dat het niet gaat gebeuren. Nee, sorry, argumenten heb ik daar niet voor. Nou ja, één dan misschien. 'Trump' (synoniem voor 'chaos'). -RO

Voorlopig alleen in de VS komt Google binnen het experimentele Google Labs met nog een AI-tool, de afbeeldingengenerator 'Whisk'. Uitgangspunt is een bestaande afbeelding die je kunt uploaden, waarna je een 'subject, scene en style' kiest. Het aantal stijlen waar je uit kunt kiezen is beperkt tot drie, dus dat laat niet veel ruimte voor al te veel creativiteit. Het genereren gebeurt dus vooral door te klikken, maar op het laatst kun je met tekst nog om een aanpassing vragen. Wij kunnen er hier in Nederland nog niet bij, maar je kunt wel vragen om op de hoogte gehouden te worden als het wel beschikbaar komt.
Voor een beperkt aantal gebruikers komt via Google Labs ook de tweede versie van Veo beschikbaar, voor het genereren van video. Van Veo 2 zegt Google dat die nu ook de taal van cinematografie verstaat.

Volgens deze columnist heeft de Google zoekmachine zijn tijd gehad, omdat Google uiteindelijk voor het snelle geld ging in plaats van voor de beste zoekresultaten. Natuurlijk komt de bedreiging uit de AI-hoek, met als voornaamste kandidaat: Perplexity. (The Register)
https://www.theregister.com/2024/12/16/opinion_column_perplexity_vs_google/

Intel overweegt om zijn foundry-divisie, die chips produceert voor andere bedrijven, volledig af te splitsen. Dit werd bediscussieerd door de interim-CEO's van het bedrijf tijdens een recente investeerdersconferentie. Echter, ze benadrukten dat dit geen besluit is dat op korte termijn genomen zal worden en waarschijnlijk niet door de interim-leiding. (The Register)
https://www.theregister.com/2024/12/13/intel_foundry_spinoff/

De kans bestaat dat je nog niet gehoord had van de functie 'Suggested actions' in Windows 11, want de functie werd weinig gebruikt, en dat is nou ook precies de reden voor Microsoft in de functie in de volgende Windows 11 update weg te laten. (The Register)
https://www.theregister.com/2024/12/14/windows_11_suggested_actions/

De software van Cleo, zoals Harmony, VLTrader, en LexiCom bevatten kritieke lekken, en daar zijn patches voor verschenen. Maar nu heeft een ransomware-bende toch kans gezien om al bedrijven te infecteren. Snel updaten blijft aanbevolen. (The Register)
https://www.theregister.com/2024/12/16/ransomware_attacks_exploit_cleo_bug/

Aqua zegt verschillende kwetsbaarheden en beveiligingslekken in het Prometheus-ecosysteem te hebben ontdekt. Niet goed beschermde Prometheus-servers of -exporters staan open voor hackers om eenvoudig gevoelige informatie te verzamelen. Bovendien is er een fors risico op DoS-aanvallen. Volgens Aqua zijn er op het internet ten minste 336.000 kwetsbare Prometheus-servers en -exporters, en daar moet snel iets aan worden gedaan. Hier meer informatie bij The Register. (Aqua)
https://www.aquasec.com/blog/300000-prometheus-servers-and-exporters-exposed-to-dos-attacks/

Netscaler / Netscaler Gateway
Fabrikant: Citrix
Het Duitse Bundesamt für Sicherheit in der Informationstechnik (BSI) waarschuwt voor een grote 'password spraying' aanval gericht op Citrix Netscaler-gateways. Citrix erkent deze toename van aanvallen en raadt aan om de complete infrastructuur te controleren op een goed beveiligingsniveau, onder meer met multi-factorauthenticatie.

Apple Releases Security Updates for Multiple Products
Vorige week publiceerde het Amerikaanse CISA dit overzicht van de patches die Apple heeft uitgebracht (voor wie het heeft gemist). Het zijn de updates Safari 18.2, iOS 18.2 en iPadOS 18.2, iPadOS 17.7.3, macOS Sequoia 15.2, macOS Sonoma 14.7.2, macOS Ventura 13.7.2, watchOS 11.2, tvOS 18.2 en visionOS 2.2.

Een man die zich in Arizona voordeed als een Uber-chauffeur, is het gelukt om zijn passagiers meer dan 200.000 dollar afhandig te maken. Hij was merkwaardig goed op de hoogte; hij kende hun namen en wist klaarblijkelijk dat ze een crypto-wallet hadden. Hij riep ze bij hun naam in zijn auto, wist met een smoes een telefoon in handen te krijgen, waarna hij al pratend de cryptomunten uit Coinbase naar zijn eigen rekening wist over te schrijven. (Gizmodo)
https://gizmodo.com/fake-uber-driver-charged-with-stealing-223000-in-crypto-from-passengers-2000538534

Tegen Nigel Richards Scrabble spelen is als tegen een computer spelen. Hij won het wereldkampioenschap in het Engels meermaals, maar wonderbaarlijker; ook in het Frans en in het Spaans, ondanks het feit dat hij deze talen niet machtig was. Hij zou in negen weken het complete Scrabble-woordenboek in het Frans uit zijn hoofd hebben geleerd. Bovendien zou hij heel vaardig zijn in het snel doorrekenen van de mogelijkheden. (The Guardian)
https://www.theguardian.com/world/2024/dec/10/scrabble-star-nigel-richards-wins-spanish-world-title-despite-not-speaking-spanish