SCIO-NL/KNVI presentatie: "Perceptual Control Theory" door Eva de Hullu

Perceptual Control Theory – Controle & controleverlies

In deze interactieve presentatie verkennen we de fundamentele principes van de Perceptual Control Theory (PCT; Powers, 1973/2005), een cybernetische benadering van menselijk gedrag die nauw aansluit bij systeemdenken. PCT biedt een vernieuwend perspectief op hoe mensen en organismen functioneren als zelfsturende systemen via een hiërarchische structuur van verbonden controlesystemen. 

De theorie kan heel technisch klinken, maar valt op door haar toepasbaarheid in alle dagelijkse situaties. In deze presentatie zal Eva de Hullu dan ook veel voorbeelden geven (en van de deelnemers vragen) van controle van perceptie. Hoe zorg je ervoor dat je ervaart wat je wil ervaren? Wanneer heb je het gevoel dat het klopt? En wat als je de controle verliest?

 PCT begrijpt gedrag als de controle van perceptie. Het controlesysteem vergelijkt onze input (onze huidige waarneming) met een referentiesignaal (ons doel, wens, verwachting). Het verschil daartussen is de error, die door de outputfunctie wordt omgezet in actie: we sturen andere onderliggende controlesystemen aan of veranderen onze omgeving om onze ervaring zo te maken zoals we willen. Doordat we zijn opgebouwd als een complexe hiërarchie van controlesystemen, hebben we enorm veel mogelijkheden tot controle. We kunnen ervoor zorgen dat we onze waarden (veiligheid, gezelligheid) nastreven, we maken plannen en zorgen dat we die bereiken, we maken de wereld voorspelbaar, geordend, samenhangend. We voelen wat we willen voelen. Tenzij we op een of andere manier, door conflict, verstoringen of escalatie, controleverlies ervaren. Dan is het soms nodig om onze eigen referenties aan te passen en te veranderen wat we willen of verwachten.

 Publicaties van Eva:

de Hullu, E. (2025). Alles onder controle. Boom. https://www.boom.nl/psychologie/100-19268_Alles-onder-controle

Mansell, W., de Hullu, E., Huddy, V., & Scholte, T. (2023). The Interdisciplinary Handbook of Perceptual Control Theory Volume 2: Living in the Loop. Elsevier.

---

N.B.: Heb je je ingeschreven maar onverhoopt geen uitnodiging ontvangen, of besluit je op dit laatste moment om deel te nemen, gebruik dan de volgende link op het aangegeven tijdstip:

https://teams.microsoft.com/l/meetup-join/19%3ameeting_ZjI3NTVkNTktYmMwZi00ZTQzLWE4NDAtMDk0YWZkMzljOTI5%40thread.v2/0?context=%7b%22Tid%22%3a%221ae18b6a-eb29-482f-8e84-13e84001b8d7%22%2c%22Oid%22%3a%22f7bfdc77-8dbe-4b5a-b5ad-eba7b4da1555%22%7d